· Bize Yazın  
Bulutsu
Evrenin HaritasıGüncel HaberlerGezegen AvıSoluk Mavi NoktaBulutsu GözlemeviGökbilim Terimleri SözlüğüGünün Gökbilim Görüntüsü
 
İlk Ilıman Güneşdışı Gezegen Büyüklüğü Ölçümü

17 Mart 2010

-
Yüksek çözünürlükü görüntü için tıklayın.

Gökbilimciler, CoRoT uydusu ile Avrupa Güney Gözlemevi'nin HARPS aygıtından gelen gözlemleri birleştirerek, detaylı olarak incelenmesi mümkün ilk "normal" güneşdışı gezegeni keşfettiler. Corot-9b olarak numaralandırılan bu gezegen, Yılan Takımyıldızı yönünde Dünya'dan yaklaşık 1500 ışıkyılı uzaklıkta yer alan Güneş'e benzer bir yıldızın önünden düzenli olarak geçiş yapmakta.

Keşfi yapan 60 kişilik uluslararası ekibin bir üyesi olan Claire Moutou, "Bu gezegen, zaten bildiğimiz düzinelerce benzeri gibi normal, makul ölçülere sahip güneşdışı bir gezegen; ancak niteliklerini derinlemesine inceleyebileceğimiz ilk güneşdışı gezegen" diyor ve şöyle devam ediyor "Bu gezegen güneşdışı gezegen araştırmalarının Rosetta taşı* olmaya aday".

Baş yazar Hans Deeg ise şunları ekliyor "Corot-9b, gerçekten güneş sistemimizdeki gezegenleri andıran ilk güneşdışı gezegen. Jüpiter büyüklüğünde ve Merkür'e benzer bir yörüngede dolanıyor".

Ekip üyelerinden Tristan Guillot "Aynı bizim dev gezegenlerimiz Jüpiter ve Satürn gibi, bu gezegen de çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşuyor" diyor ve ekliyor "Yüksek sıcaklık ve basınç altında aralarında su ve kayanın da yer aldığı 20 dünya kütlesi civarında diğer elementler içeriyor olabilir".

Corot-9b, Dünya'dan görüldüğü kadarıyla her 95 günde bir kendi yıldızının önünden geçmektedir. Bu "geçiş" yaklaşık 8 saat sürmekte olup, gökbilimcilere çok miktarda ek bilgi de sağlamaktadır. Gaz devinin, şimdiye kadar keşfedilmiş güneşdışı gezegenlerin pek çoğu ile birçok özelliği paylaşıyor olması şanslı bir durumdur.

Eş yazar Didier Queloz ise şunları söylüyor "Yaptığımız incelemeler, aynı türdeki diğer güneşdışı gezegenlere kıyasla Corot-9b hakkında daha fazla bilgi sağlamıştır. Bu durum, orta ve düşük sıcaklıklı gezegenlerin havakürelerini anlama konusunda yeni bir araştırma alanı açabilir ve bu, özellikle düşük sıcaklıklı kimyasalları anlayabilmemiz bakımından yepyeni bir pencere olacaktır".

Şimdiye kadar 400'den fazla güneşdışı gezegen keşfedildi ve bunların 70'i geçiş yöntemiyle bulundu. Corot-9b'nin bunların arasında özel bir yeri var; çünkü bu gezegen kendi yıldızına daha önce bu yöntemle keşfedilen diğer gezegenlere kıyasla yaklaşık 10 kez daha uzak. Ayrıca, diğer tüm güneşdışı gezegenlerin aksine, bu gezegen ılıman bir iklime sahip. Gazdan oluşan yüzeyindeki sıcaklığın, gece ile gündüz arasında küçük farklılıklar içerecek şekilde 160 derece ile -20 derece arasında bir yerde olması bekleniyor. Kesin değer ise, yüksek oranda yansıtma özelliğine sahip bir bulut katmanının olası varlığına bağlı.

Fransız Uzay Dairesi (CNES) tarafından yönetilen CoRoT uydusu, bu gezegeni 2008 yazında yapılan 145 günlük gözlemler sonrasında keşfetti. ESO'nun La Silla / Şili'de bulunan 3,6 metre çaplı teleskobu üzerine yerleştirilmiş çok başarılı bir güneşdışı gezegen avcısı olan HARPS ile yapılan gözlemler, gökbilimcilerin bu gezegenin kütlesini ölçmesine imkân sağlayarak, Corot -9b'nin Jüpiter'in yaklaşık %80'i büyüklüğünde bir kütleye sahip gerçek bir güneşdışı gezegen olduğunu teyit etmiş oldu.

* Rosetta taşı, eski Mısır hiyerogliflerinin çözülebilmesinde anahtar rol oynayan önemli bir buluntudur. Daha detaylı bilgi için tıklayınız.

cizgi

Bu makale "http://jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2010-079" adresinden çevrilmiştir.

© Gezegen Avı (Planet Quest) sitesinde yer alan tüm makale, haber ve görsellerin - aksi belirtilmedikçe - telif hakları Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü / Jet İtiş Gücü Laboratuvarı (JPL)'na aittir.
Çeviri ve Düzenleme
Murat TUNÇAY - Tahir ŞİŞMAN
Site Meter