Güneşdışı Gezegen CoRoT-1b'nin Değişen Evreleri
(GEZEGEN AVI) - Sıcak Jüpiterler, kendi yıldızlarının yörüngesinde çok yakın
mesafelerde dolanan bir güneşdışı gezegen sınıfıdır. Bu gezegenlerin, gündüz
ve gece tarafları arasında büyük sıcaklık farklarına yol açacak biçimde,
kütleçekimsel kilitlenme halinde hareket ettikleri düşünülmektedir. Böyle
sistemlerde yaşanan tutulmalar sırasında kırmızı ötesi dalga boyunda yapılan
gözlemler, geçiş yapmakta olan bazı gezegenin gündüz taraflarına ait sıcaklık
bilgilerini elde etmemizi sağlamıştır. Geçiş yapan güneşdışı gezegen
HD 189733b'deki gündüz-gece karşıtlığı, yapılan kırmızı ötesi gözlemler
kullanılarak "haritalanmıştır". Sıcak Jüpiterlerin gündüz tarafları ile gece
tarafları arasındaki karşıtlığın görünür ışık dalga boyunda çok daha yüksek
olması, tepe noktasındaki salmadan daha kısa olması ve yansıyan yıldız
ışığı ile daha da güçlenmesi beklenmektedir. Sıcak Jüpiter CoRoT-1b'nin kendi
yıldızının önünden 36 kez geçmesi ile elde edilen optik ışık ölçüm verilerinin
çözümlemesine ait rapor aşağıdaki gibidir.
Veriler, gezegenin gece tarafı
tamamen karanlıkken, gündüz tarafı akısının optik evre eğrisi üzerinde
baskın olması ile tutarlıdır. Bu da, gezegende görünür ışık dalga boyunda
meydana gelen evre değişimlerinin, güneş sisteminin iç gezegenlerinde gözlemlediğimizle
aynı olduğu anlamına gelmektedir. Veriler, yalnızca çok az miktarda yansıyan
ışığa geçit vermektedir ki; bu değer 0,20'den daha küçük bir geometrik aklık
derecesine karşılık gelmektedir.
Ancak abone olarak tamamı okunabilen bu yazının devamına aşağıdaki adresten erişebilirsiniz.
Bu makale "http://www.nature.com/nature/journal/v459/n7246/full/nature08045.html" adresinden çevrilmiştir.
|