Kepler'in Toz Kapağı Fırlatılıp Atıldı
|
|
Kepler uzay aracının toz kapağını uzaklaşırken gösteren sanatçı çalışması. Görüntü katkısı : NASA / JPL |
Mühendisler NASA'nın Kepler Teleskobu üzerinde bulunan toz kapağını başarıyla
fırlatıp attılar; Dünya benzeri gezegenleri uzaydan arama çalışması çok yakında
başlayacak.
NASA'nın Pasadena / ABD'de bulunan Jet İtiş Gücü Laboratuvarı'nda Kepler Proje
Müdürü olarak görev yapan James Fanson bu konuda "kapak tam olarak tasarladığımız
şekilde fırlatılıp uzaklaştı" diyor ve ekliyor "insanlık tarihinde 100 kuşaktan
beri süregelip bugüne ulaşan bir soruyu cevaplama konusunda çok önemli bir
noktadayız. Orada Dünya benzeri başka gezegenler var mı? Yoksa bu gökadada
yalnız mıyız?".
6 Mart'ta Cape Canaveral / ABD'den fırlatılan Kepler, Dünya büyüklüğünde gezegenlerin
işaretlerini bulmak için, önümüzdeki üç buçuk yılı gözlerini dikip Samanyolu
Gökadamızda yer alan 100.000'den fazla yıldızı izlemekle geçirecek. Bulunacak
gezegenlerden bazılarının bir yıldızın "yaşama elverişli kuşağı" içerisinde,
yani suyun yüzey üzerinde göllenebileceği kadar ılık bir bölgede bulunması
ümit ediliyor. Projenin ışıkölçer adı verilen bilim aygıtı, şimdiye kadar
uzaya gönderilmiş olan en büyük kamerayı içermektedir. Bu kamerada bulunan
42 CCD, gezegenler kendi yıldızları önünden geçip, gelen ışığın Kepler'in
gözüne ulaşmasını kısmen engellemesiyle meydana gelecek belli belirsiz yıldız
ışığı azalmalarını tespit edebilecek.
Teleskobun 1,7 metreye 1,3 metre ebatlarındaki oval biçimli toz kapağı, fırlatma
öncesi ve sonrasında ışıkölçeri kirlenmeye karşı korudu. Bu toz kapağı aynı
zamanda fırlatma sırasında ortaya çıkan ışığın teleskoba girmesini de engelledi
ki; bu ışık, aygıtın hassas algılayıcılarına zarar verebilirdi. Bütün bunlara
ek olarak, bu kapak ışıkölçerin ayarları açısından da önemliydi. Karanlıkta
çekilen resimler, aygıtın elektronik aksamından ileri gelen gürültülerin tanımlanmasına
yardımcı oldu. Şimdi bu gürültüler ileride elde edilecek gerçek bilim verilerinden
ayıklanabilecek.
NASA'nın Moffett Field / ABD'de bulunan Ames Araştırma Merkezi'nde Kepler'in
baş bilim araştırmacısı olarak çalışan William Borucki "ışıkölçer artık yıldızlara
bakabilir ve çok yakında gezegenleri araştırma görevine başlayacak" diyor
ve ekliyor "arka plandaki gürültüleri tamamen belirlemiş durumdayız; böylece
ışıkölçerimiz yıldızların parlaklığında gezegenler nedeniyle meydana gelecek
çok küçük değişiklikleri tespit edebilecek durumda".
Boulder / ABD'de bulunan Havaküre ve Uzay Fiziği Laboratuvarı'ndaki Kepler proje
operasyon merkezinde çalışan mühendisler, 8 Nisan günü sabaha karşı Türkiye
saati ile 5.13'te kabloyu kopartıp, kapağı kapalı tutan mandalı serbest bırakmak
üzere yanıcı bir tele elektrik akımı gitmesini sağlayacak komutlar gönderdiler.
Kurulu bir yay üzerinde bulunan kapak, bir kaçış mafsalı üzerinde dönerek
açıldı ve daha sonra da uzay aracından uzaklaştı. Söz konusu kapak şu anda
Kepler'in güneş merkezli yörüngesine benzeyen kendi yörüngesinde Güneş'in
çevresinde dolanmaya başladı. Bu olayın canlandırmasını aşağıdaki bağlantıya
tıklayarak izleyebilirsiniz.
http://www.bulutsu.org/gezegenavi/haberler/haberler.php?tarih=090407-2
Kapak yokken, yıldız ışığı Kepler'in bilim aygıtı olan ışıkölçer içerisine girecek
ve odak düzlemi üzerinde görüntü haline gelecek. Mühendisler önümüzdeki birkaç
hafta daha yıldız görüntülerini kullanarak aygıtı ayarlamaya devam edecekler.
Daha sonrasında ise bilimsel gözlemler başlayacak.
Bu makale "http://jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2009-065" adresinden çevrilmiştir.
|