Sanatçı gözüyle küçük, kayaç bir güneşdışı gezegen

Kayalık mı? Değil mi? Bir gezegenin Mars veya Dünya gibi kayalık bir yüzeye mi sahip olduğunu, yoksa Neptün veya Satürn gibi bir gaz devi mi olduğunu bilim insanları nasıl anlayabiliyor? Bu, bir gezegen kendi yıldızının önünden geçip, ışığının bir kısmını engelleyerek yıldızın hafifçe sönükleşmesine neden olmasıyla belirlenebiliyor. Kayalık bir güneşdışı gezegenin geçişini temsil eden bir sanatçı çalışması ve buna ilişkin ışık eğrisi. Gaz devi bir gezegen geçiş yaptığında, yıldız ışığı gezegenin tamamı yıldızın önüne gelene kadar gittikçe kalınlaşan havaküre katmanlarından geçmeye devam ettiğinden, yıldız aşama aşama soluklaşmaktadır. Öte yandan, Dünya gibi kayalık gezegenler çok daha ince bir havaküreye sahiptir, bu nedenle de gezegen yıldızın önüne doğru ilerlerken kararma çok daha çabuk gerçekleşir. Ayrıca, bilim insanları yıldız ışığını bu gezegenin havaküresinden geçerken çözümleyip, yaşamın varlığına işaret edebilecek kimyasal ipuçlarını da araştırabilmektedirler.

(GEZEGEN AVI) - Pek de uzun olmayan bir zaman önce, gökbilimcilerin başka yıldızların yörüngesinde dolanırken bulabildikleri yalnızca büyük kütleli, gazdan meydana gelmiş dünyalardı ki; bunlar bizim küçük, kayalık gezegenimizden daha çok Jüpiter ile ortak noktalara sahiptirler.

Bununla birlikte, gözlem yöntemleri ilerledikçe bilim insanları yeni ve daha küçük gezegenler veya daha kışkırtıcı adlarıyla "dev Dünyalar" keşfetmeye başladılar.

Jet İtiş Gücü Laboratuvarı (JPL) bilim insanlarından Steve Edberg, "Bir 'dev Dünya' genellikle Dünya'nın yaklaşık 10 katı büyüklüğünde kütleye sahip bir gezegen olarak nitelendirilir" diyor. "Bundan büyük gezegenler Uranüs veya Neptün gibi gazdan oluşma eğilimindedirler".

Dev Dünyalar dikkate değerdir; çünkü gaz devi gezegenlerin tersine, bizim bildiğimiz anlamdaki yaşamı destekleyebilecek kayalık bir yüzeye veya sıvı haldeki okyanuslara sahip olabilecek kadar küçüktürler.

Bu arada, şimdiye kadar keşfedilmiş olan dev Dünyaların hiç biri tatil yapmak için uygun bir yer olmasa da, bilim insanları doğru kimyasal bileşime sahip ve yaşayan şeyleri destekleyebilmek için yıldızından doğru uzaklıkta bulunan birini bulmak konusunda umutlular.

Peki öyleyse, acaba bir Dev Dünya üzerinde yaşam nasıldır? Öncelikle Edberg, bir gezegenin kütlesi ile büyüklüğünün iki farklı şey olduğunu hatırlamanın önemli olduğu konusunda bizleri uyarıyor. Diyor ki, "Bir gezegenin büyüklüğü ile kütlesi arasındaki orantı doğrusal değildir". Ve ekliyor "Dünya'nın 10 katı büyüklüğünde kütleye sahip bir gezegen, 10 kat daha büyük bir çapa sahip olmayacaktır; aslına bakarsanız biraz daha küçük olacaktır".

Edberg, eğer bir dev Dünyayı ziyaret edecek olsanız, kendinizi normalden biraz daha ağır hissedeceğinizi söylüyor. Çünkü "Daha büyük bir gezegen daha fazla çekim gücüne sahip olacaktır... Ayrıca, büyük bir olasılıkla Dünya'nınkinden daha kalın ve daha yoğun bir havaküresi de bulunacaktır".

Bütün bu farklılıklara rağmen, Edberg doğru koşullar altında bir dev Dünyanın yaşayan şeylere ev sahipliği yapabileceğine dikkat çekiyor. "Kaliforniya çamları veya basketbol oyuncuları bulamayabilirsiniz" diyor ve ekliyor "ama yine de yaşamı başlatmak için doğru bileşenleri bulursunuz".

Ve dev Dünya keşifleri arka arkaya gelmeye başladığına göre, Dünya benzeri bir gezegen keşfetme olasılığı da çok yakın olabilir.