Abdullah KIZILIRMAK

( 1925 - 1983 )

Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak, 1925 yılında Pınarbaşı/Kayseri'de doğdu. 1947 yılında A.Ü. F.F. Matematik-Astronomi Bölümü'nden mezun oldu. 1947-1952 yıllarında Antakya Lisesi ve Ankara Atatürk Lisesi'nde gökbilim ve matematik öğretmenliği yapmıştır. Doktorasını, 1957 yılında, A.Ü.F.F Astronomi Kürsüsü'nden alan Kızılırmak, 1960 yılında aynı kürsüde doçent ve 1966 yılında ise Ege Üniversitesi Fen Fakültesi'nde astronomi profesörü olmuştur. 1952-1963 yıllarında, A.Ü. F.F. Astronomi Kürsüsü'nde görev yapan Kızılırmak, bu süre içinde bir yandan fakültenin eğitim-öğretim hizmetlerinde bulunurken, diğer yandan da A.Ü. Gözlemevi'nin kuruluşunda bilfiil çalışmıştır. Kızılırmak, 1963 yılında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi'ne atanmış ve burada Astronomi Kürsüsü'nü (1963) ve Ege Üniversitesi Gözlemevi'ni (1965) kurmuştur. 1975-1976 yılları arasında, Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi kurucu dekanlığını yapan Kızılırmak, 1966-1981 yılları arasında, E.Ü.F.F. Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanlığı ve 1976-1981 yılları arasında da iki dönem E.Ü.F.F. Dekanlığını yürütmüştür. Bu arada birçok yurt dışı üniversite, firma ve gözlemevi ile ortak çalışmalar yürüten Kızılırmak, 1965-1971 yılları arasında, Fen Dergisi'nin kuruculuğunu ve düzenleme kurulu üyeliğini yapmıştır.

Türkçe'ye çok büyük önem veren Kızılırmak, yazdığı kitaplarında Türkçe terimler kullanmaya özen göstermiş ve 1969 yılında, Türk Dil Kurumu'nda, Gökbilim Terimleri Sözlüğü'nü yayımlamıştır. 1961-1969 yılları arasında da Türk Ansiklopedisi'ne, gökbilim ile ilgili 87 adet makale yazmıştır. Birçok ulusal ve uluslararası astronomi derneğinin üyesi olan Kızılırmak, ülkemizde ulusal gözlemevi kurulması çalışmalarının öncülerinden biri olmuştur. Özellikle, dünyamıza düşen göktaşları ve göktaşçıkları, Samanyolu'nun dönmesi ve değişen yıldızlar konularında 10'u yurt içinde ve 15'i yurt dışında olmak üzere 25 bilimsel makale yayımlamış ve bu makaleleri "Science Citation Index"te 62 kez kaynak gösterilmiştir. E.Ü.F.F. Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü'ndeki görevi sırasında, Astrofiziğe Giriş, Yıldızlar Bilgisi, Gök Mekaniği, Güneş Sistemi ve Örten Çift Yıldızlar derslerini okutmuş ve "Logaritma ve Sayı Çizelgeleri", "Küresel Gökbilim", "Güneş Sistemi", "Gök Mekaniği" ve "Astrofiziğe Giriş" isimli 5 kitap ve bir de gök atlası yayımlamıştır. Öğretim üyeliği süresince 14 yüksek lisans ve 8 doktora olmak üzere 22 adet lisansüstü tez çalışmasını yürüterek sonuçlandırmıştır.

Son derece çalışkan, vatansever ve demokrat kişiliği ile tanınan Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak, 1981 yılında E.Ü.F.F. dekanı iken, zamanın askeri yönetimince görevinden uzaklaştırılmış ve 4 Aralık 1983 tarihinde vefat etmiştir. Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak, ölümünden sonra, 1996 yılı TÜBİTAK Hizmet Ödülü'nü almıştır.

"Kendisini saygıyla anıyoruz..."

Kaynak: Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü