· Bize Yazın

Günün Gökbilim Görüntüsü

Kâinatı Keşfedin! Büyüleyici evrenimizin farklı bir resmi veya fotoğrafı, her gün profesyonel bir gökbilimcinin yazdığı kısa bir açıklama ile birlikte yayımlanır.

5 Mayıs 2014

Uzaktaki Üstnovayı Büyük Gösteren Gökada Kümesi Katkı Sağlayanlar : ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Avrupa Uzay Dairesi (ESA), C. McCully (Rutgers Üniversitesi) ve diğerleri

Açıklama : Devasa büyüklükteki bir kütleçekim merceğini nasıl kalibre edersiniz? Yukarıdaki örneğimizde bahse konu mercek, bizden yaklaşık 2,5 milyar ışıkyılı (kırmızıya kayması z = 0,187) uzaklıkta yer alan ve gökadalar, sıcak gaz ve karanlık maddeden meydana gelmiş olan devasa bir küme olan Abell 383'tür. Burada kalibre edilmesi gereken şey ise kümenin kütlesi, özellikle de karanlık maddenin miktarı ve küme içerisindeki dağılımıdır. İşte böyle bir kalibrasyon tekniğini sınama fırsatını kısa bir süre önce yakaladık. Bu testin yapılabilmesi için çok özel türde bir üstnova patlamasının gerçekleşmesi beklenecek, patlama meydana geldiğinde de kümenin üstnovayı kütleçekimsel merceklenme sayesinde ne kadar büyük gösterdiği belirlenecekti. Bahse konu bu kalibrasyon tekniği, küme içerisindeki gökada hareketlerini frenleyebilme, sıcak gazın kaçışını engelleyebilme ve kütleçekimsel merceklenme sonucu görüntülerde meydana gelen bozulmaları yaratabilmeye yetecek karanlık madde miktarını hesaplamaya yönelik diğer ölçümleri tamamlayıcı bir yöntemdir. Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilmiş olan bu fotoğraf, sağ tarafında küme merkezinin arkasında kalmış arka plan gökadalarda yarattığı yüksek oranlı bozulmaları gözler önüne sererek, A383 Gökada Kümesi'nin kütleçekimsel merceklenme kapasitesini gösteriyor. Sol tarafta ise kısa bir süre önce ortaya çıkarılan bir üstnova patlamasının meydana geldiği uzak bir gökadayı patlama öncesi ve sonraki halleriyle görüyoruz. Kalibrasyon yapabilmek için 1A türü üstnova patlamalarına ihtiyaç duyuluyor. Hubble'la Küme Merceklenmesi ve Üstnova Araştırması (CLASH) projesi kapsamında bugüne kadar iki ayrı gökada kümesinde daha bu tür patlamalar keşfedildi.

Anahtar Sözcükler : Kütleçekimsel Merceklenme, Gökada Kümesi, Karanlık Madde

Yarınki Görüntü :

| | | |

<< | Arşiv | Dizin | Araştırma | Takvim | Bugünkü Görüntü | | Sözlük | Eğitim | Hakkında | Tartışma | >>

Çeviri ve Düzenleme Hazırlayanlar: Robert Nemiroff (MTU) ve Jerry Bonnell (UMCP) NASA Yetkilisi: Phillip Newman Özel haklar uygulanır. Gizlilik İlkeleri ve Önemli Uyarılar NASA / Goddard Uzay Uçuşları Merkezi (GSFC) Gök Fiziği Bölümü (ASD) ve Michigan Teknoloji Üniversitesi'nin bir hizmetidir.