· Bize Yazın

Günün Gökbilim Görüntüsü

Kâinatı Keşfedin! Büyüleyici evrenimizin farklı bir resmi veya fotoğrafı, her gün profesyonel bir gökbilimcinin yazdığı kısa bir açıklama ile birlikte yayımlanır.

9 Ağustos 2012

Mars İlmeği Katkı ve Telif Hakkı : Cenk E. Tezel, Tunç Tezel (Geceleyin Dünya - TWAN)

Açıklama : 2011 Ekim (sağ üst taraf) ayının sonlarından 2012 Temmuz (sol alt taraf) ayının başlarına kadar 5 ila 7 gün aralıkla çekilmiş fotoğrafların bir araya getirilmesi ile elde edilen bu görüntü, kızıl renkli Mars gezegeninin geceleyin dünyamızın göklerinde gerçekleştirdiği tersinir hareketi gözler önüne seriyor. Mars'ın geriye dönük ilmeği üzerindeki noktaları birleştirmek için, farenizin imlecini görüntü üzerine getirebilir veya bu canlandırmayı izleyebilirsiniz. Ancak gerçekte, Mars'ın yörüngesi üzerinde ters yönde hareket etmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Arka plandaki yıldızlara kıyasla geriye doğru bir hareket varmış gibi algılanan görüntü, aslında Dünyamızın kendi ilerleyişinin bir yansıması. Güneş'e nispeten daha yakın olan yörüngesi üzerinde daha hızlı ilerleyen Dünyamız, Güneş'ten daha uzak yörüngeler üzerinde daha yavaş hareket eden gezegenleri yakalayıp, tur bindirdiği dönemlerde gökyüzünde geriye dönük devinimler izleyebiliyoruz. 4 Mart 2012 tarihinde gökyüzünde Güneş'in tam aksi yönde bulunan Mars neredeyse bize en yakın konumundaydı. Aynı zamanda gezegenin en parlak göründüğü bu dönem fotoğrafın da tam ortasına denk geliyor. Kızıl gezegenin yüzeyine daha yeni ulaşan Curiosity gezgini, Mars'ın geriye dönük ilmeğinin başlangıç noktasına yakın bir tarihte, 26 Kasım'da fırlatılmıştı. İçinde bulunduğumuz dönemde ise Mars'ı gün batımı sonrasında batı ufkuna yakın bir konumda, Satürn gezegeni ile parlak yıldız Başakçı (Spica - α Vir) civarında görebilirsiniz.

Anahtar Sözcükler : Türkiye'den Katkılar, Mars, Karşı Konum

Yarınki Görüntü : Aşağıdaki Kahramanlar

| | | |

Tunç TEZEL'den "Dış gezegenlerin karşı konuma ve gözlem için en uygun durumuna ulaştığı dönemlerde arka plandaki yıldızlara göre izlenen hareketleri normalde olduğunun tersine doğudan batıya doğrudur. Bunun nedeni, Dünya'nın kendi hızlı yörüngesinde doğuya ilerlerken, daha yavaş yörüngelerdeki Mars ve diğer dış gezegenleri "sollaması" onları geride (yani batıda) bırakmasıdır. İşte bu tersinir harekettir. Mars'ın karşı konumu ve tersinir hareketini ilk kez 1992-3 kışında çıplak gözle izlemiştim. Bundan sonra Mars'ın karşı konumdan her geçişinde düzenli olarak çekim yaptım ve yaklaşık 2 yıl 2 ayda bir gözlenen bu hareketlerin fotoğraflarını çektim. Mars'ın yaptığı her tersinir hareket farklı bir şekil ortaya çıkardı. Bunların dördü, 16 Aralık 2003, 22 Nisan 2006, 11 Mayıs 2008 ve 13 Haziran 2010'da GGG sayfasında da yayınlanmıştı. Bu yılki hareket, Aslan takımyıldızında, parlak yıldız Regulus'un doğusunda gerçekleşecekti. Mars 4 Mart 2012'de karşı konuma ulaştığında yörüngesinde Güneş'e en uzak konumdan geçeli henüz iki hafta olduğundan ancak -1.3 parlaklığında izlenebilecekti. Mars'ı fotoğraflamaya 28 Ekim 2011'da başladım. Kırmızı gezegenin en iyi göründüğü mevsim kış olduğu ve hava koşullarının fotoğrafa uygun olduğu beklenen günler az olacağından planlı bir çekim yapmadım. Bunun yerine, mümkün olduğu kadar çok gecede çekim yapıp en uygun olanlarını kullanmaya çalıştım. Çekime başladıktan 1 ay sonra Azerbaycan'da çalışmaya başladım. 2011-12 kışı Bakü'de ve genel olarak Azerbaycan'da çok ağır geçti. Havanın kapalı, yağmurlu ve karlı geçtiği çok gün oldu. Mars'ın fotoğrafını 2 hafta boyunca hiç çekemediğim dönemler oldu. Daha önceki denemelerimde bu kadar olumsuz hava şartları ile karşılaşmamıştım ve fotoğraf serilerinde büyük kopukluklar olmamıştı. Bu yüzden, havanın kötü gittiği dönemlerde Bursa'da bulunan abim Cenk Tezel'in Mars'ın fotoğrafını çekmesini rica ettim. Onun katkılarıyla Mars'ın tersinir hareketinin kaydı büyük bir kesintiye uğramamış oldu. Bu ortak çalışmanın son fotoğrafını 6 Temmuz akşamı çektiğimde, ilk resmin üzerinden 8 aydan uzun bir zaman geçmişti. Gökyüzündeki uzun dönemli hareketleri izlemek ve fotoğraflamak hep hoşuma gitmiştir. Daha birçok ilginç şekli benzeri şekilde kayda alabilmeyi umuyorum."

Ayrıntılı açıklamaları ve hazırladığı Türkçe açıklamalı fotoğraf için Tunç TEZEL'e teşekkür ederiz. (Bulutsu)

<< | Arşiv | Dizin | Araştırma | Takvim | Bugünkü Görüntü | | Sözlük | Eğitim | Hakkında | Tartışma | >>

Çeviri ve Düzenleme Hazırlayanlar: Robert Nemiroff (MTU) ve Jerry Bonnell (UMCP) NASA Yetkilisi: Phillip Newman Özel haklar uygulanır. Gizlilik İlkeleri ve Önemli Uyarılar NASA / Goddard Uzay Uçuşları Merkezi (GSFC) Gök Fiziği Bölümü (ASD) ve Michigan Teknoloji Üniversitesi'nin bir hizmetidir.