· Bize Yazın

Günün Gökbilim Görüntüsü

Kâinatı Keşfedin! Büyüleyici evrenimizin farklı bir resmi veya fotoğrafı, her gün profesyonel bir gökbilimcinin yazdığı kısa bir açıklama ile birlikte yayımlanır.

20 Temmuz 2010

Atina Üzerinde Yıldırımlar Katkı ve Telif Hakkı : Chris Kotsiopoulos

Açıklama : Siz hiç korkuyla karışık bir merak içerisinde yıldırım* fırtınası izlediniz mi? Yalnız değilsiniz. Tuhaftır ama hiç kimse yıldırımların tam olarak nasıl ortaya çıktığını bilmez. Bilindiği kadarıyla elektrik yükleri bazı bulutlar içerisinde yavaşça birbirlerinden ayrılarak, hızlı bir elektrik boşalmasına (yıldırım) neden olurlar; ancak elektrik yüklerinin bulut içerisinde nasıl birbirlerinden ayrıldığı daha fazla araştırılması gereken bir konudur. Yıldırımlar, genel olarak testere dişi biçiminde çapraz ilerleyip, ince bir hava sütununun ısısını hızlı bir biçimde Güneş yüzeyi sıcaklığının yaklaşık üç katına çıkarırlar. Ortaya çıkan şok dalgası, sesten hızlı olarak başlar ve gök gürültüsü olarak bilinen güçlü bir ses halinde son bulur. Yağmurlu fırtınalar sırasında etrafta yer alan bulutlar içerisinde yıldırımlar meydana gelmesi sık rastlanan bir durum olup, Dünya ile bulutlar arasında ortalama olarak dakikada 6000 yıldırım meydana gelmektedir. Yukarıdaki görüntüde, bu ayın başlarında Atina / Yunanistan'da çekilen etkin bir yıldırım fırtınasını görebiliyorsunuz.

Anahtar Sözcükler : Fırtına, Havayuvar

Yarınki Görüntü : Açık Uzay

| | | |

* APOD metninde yer alan "lightning" terimi için bugünkü metnin tümünde yıldırım karşılığını kullandık... Terim için İngilizce/Türkçe sözlüklerde yıldırım ve şimşek karşılıkları verilmekte. Ayrıca, aşağıda "Meteoroloji Sözlüğü"nde yer alan tanımları da bulabilirsiniz. Şimşek : Cumulonimbus bulutlarının zıt yüklü kutupları arasında elektron akışıyla gerçekleşen, orajla ilişkin, ani ve görülebilir ışık patlaması. Elektrik deşarjı/boşalımı bulut içinde gerçekleşebileceği gibi, bulutlar arasında, bulutla hava arasında veya bulutla yer arasında da olabilir. Kameralar yardımıyla ve elektrik alan yükü konusunda yapılan detaylı çalışmalar, yer deşarjının en az iki kuvvetli boşalım içerdiğini ortaya koymaktadır. Bunlardan birincisi, buluttan yere doğru öncü bir boşalımdır (leader stroke). Bu öncül boşalımın süresi çok kısa ve fazla parlak değildir. Boşalım aralıklı veya dallı budaklı, dağınık olabilir. Ana kanaldan etrafa yayılan birçok yan dallar gözlenir. İkincisi ise, hemen yerden buluta geri dönen boşalımdır (return stroke). İkinci boşalım hem kuvvetli hem de hızlıdır. Birincisine göre oldukça parlaktır. Yıldırım : Bulutla yer arasında olan şimşek boşalımı için kullanılan bir terim. Yıldırımın şimşekten en büyük farkı, yerde gerçekleştiği alanda hasara neden olmasıdır. Bu hasar, canlıların bulunduğu yerlerde ölüm, ormanlık alanlarda ise orman yangınları şeklinde olmaktadır.

<< | Arşiv | Dizin | Araştırma | Takvim | Bugünkü Görüntü | | Sözlük | Eğitim | Hakkında | Tartışma | >>

Çeviri ve Düzenleme Hazırlayanlar: Robert Nemiroff (MTU) ve Jerry Bonnell (UMCP) NASA Yetkilisi: Phillip Newman Özel haklar uygulanır. Gizlilik İlkeleri ve Önemli Uyarılar NASA / Goddard Uzay Uçuşları Merkezi (GSFC) Gök Fiziği Bölümü (ASD) ve Michigan Teknoloji Üniversitesi'nin bir hizmetidir.