|
|
Kuzeytacı Üstkümesi, bizden 1 milyar ışıkyılı uzaklıkta olmasına rağmen meşhurdur, çünkü oldukça belirgin bir gökada kümeleri topluluğudur. Aşağıdaki harita, gökyüzünün bu bölgesinde yer alan 17 kadirden daha parlak (HyperLeda Veritabanı'na göre) tüm gökadaları gösterir. Kuzeytacı Üstkümesi'nin başlıca gökada kümelerinin konumları, haritanın merkezinde belirtilmiştir. Haritanın sol tarafında, yarı uzaklıktaki Herkül Üstkümesi'nin parçaları yer alır.
Kuzeytacı Üstkümesi'nin küme listesi aşağıdadır. Burada oldukça da verimli olan başka birçok küme olmasına rağmen, A2065 bu kümelerin en meşhur olanıdır. Kümelerden ikisi, A2122 ve A2124 aslında aynı kümedir. A2124 kümenin merkezi, A2122 de onun bir uzantısıdır.
1 2 3 4 5 6 7
Abell Eşlek Kırmızıya Uzk. Zenginlik Notlar
Konsayıları Kayma mıy
SA DA z
A2005 14 58,7 +27 49 0,0762 1025 2
A2019 15 03,0 +27 11 0,0795 1065 0
A2022 15 04,3 +28 25 0,0566 770 1 Ön Plan
A2056 15 19,2 +28 16 0,0834 1115 1
A2061 15 21,3 +30 39 0,0772 1035 1
A2065 15 22,7 +27 43 0,0714 960 2 Kuzeytacı
A2067 15 23,2 +30 54 0,0736 990 1
A2079 15 28,1 +28 53 0,0649 875 1
A2089 15 32,7 +28 01 0,0720 970 1
A2092 15 33,3 +31 09 0,0657 890 1
A2122 15 44,5 +36 08 0,0649 875 1
A2124 15 45,0 +36 04 0,0649 875 1
|
Sütun 1: Kümenin adı/Abell katalog numarası.
Sütun 2: 2000 yılı için saat ve dakika cinsinden bahar açısı (sağ açıklık-SA).
Sütun 3: 2000 yılı için derece ve dakika cinsinden yükselim (dik açıklık-DA).
Sütun 4: Kümenin kırmızıya kayması.
Sütun 5: Milyon ışıkyılı cisinden uzaklık. "Hubble sabiti" 70 km/sn/Mpc varsayılmıştır.
Sütun 6: Kümenin "zenginlik (verimlilik) sınıfı".
Sütun 7: Diğer adlar ve notlar.
Kaynakça:
Abell G, Corwin H, Olowin R, (1989), A catalogue of Rich Clusters of Galaxies,
Astrophys J Supp, 70, 1.
Struble M, Rood H, (1999), A compilation of redshifts and velocity dispersions for
ACO clusters, Astrophys J, 125, 35.
A2065 Kümesi'nin merkez fotoğrafı aşağıdadır. Bu küme, sıklıkla Kuzeytacı Kümesi olarak anılır. Kuzeytacı Üstkümesi'ndeki en parlak gökada kümesi odur. Bu kümenin meşhur olmasının başlıca sebebi, Milton Humason ve Edwin Hubble'ın 1930'larda evrenin genişlediğini gösterebilmek için kullandığı kümelerden biri olmasıdır.
| A2065 Kümesi'nin haritası sağdaki gibidir. Harita, küme içerisindeki en parlak gökadalardan 119'unu göstermektedir. Kümedeki gökadalardan çoğu tam olarak sınıflandırılamamıştır, bu yüzden de haritada kullanılan sınıflandırılmalardan bazıları büyük bir ihtimalle yanlıştır. Yine de, kümenin çok çeşitli gökada türlerini barındırdığı kesindir. |
|
Kuzeytacı Takımyıldızı'nda bir üstküme bulunması olasılığı ilk olarak 1950'lerde ifade edildi. George Abell, (1958'de basılan) kendi "Verimli Gökada Kümeleri Kataloğu'nu - Catalogue Of Rich Clusters Of Galaxies" gözden geçirdi ve 1961'de yayımlanan bir bildirisinde Kuzeytacı Üstkümesi'ni, "17 Olası Üstküme Listesi'ne - A List Of 17 Possible Supercluster", 13 numaralı üstküme olarak dahil etti.
Kuzeytacı Üstkümesi ile ilgili ilk gerçek inceleme M.Postman, M.Geller ve J.Huchra tarafından 1988 yılında yayımlandı. Ekip, üstkümedeki yedi kümenin hareketlerini inceledi ve üstkümenin kütlesini hesapladı.
Daha yakınlarda, 1997 ve 1998 yıllarında, T.Small, C.Ma, W.Sargent ve D.Hamilton bu üstkümeyle ilgili üç bildiri yayımladı (1, 2, 3). Ekip, Kuzeytacı Üstkümesi'nin arkasında (A2034, A2049, A2062, A2069 ve A2083'le bağlantılı), 1,5 milyar ışıkyılı uzaklıkta (kırmızıya kayma 0,113) bir başka üstkümenin var olduğunu fark etti. Bilim adamları aynı zamanda üstkümenin merkezindeki kümelerin birbirleri üzerine çöktüğüne ve sonunda tek bir büyük küme oluşturacaklarına inanıyorlar.
F.Kopylova ve A.Kopylov da onlarla hemfikir. Bu ekip, (A2061, A2065, A2067, A2089 ve A2092'den oluşan) üstküme çekirdeğinin (milyarlarca yıllık bir zaman ölçeğinde) "hızlı bir yerçekimsel çöküş sürecinde" oluşuyla ilgili kanıtlarını 1998 yılında yayınladı.
Kuzeytacı Kümesi (A2065) 1930'larda Edwin Hubble tarafından keşfedildi. 1936 yılında, Milton Humason büyük miktardaki uzak gökadalar için hızın uzaklıkla orantılı olduğunu göstermeye yönelik bir projenin parçası olarak, kümedeki gökadalardan birinin (PGC 54876) kırmızıya kayma derecesini ölçtü. Bu, evrenin genişlediğini gösteren güçlü bir kanıttı.
Aşağıda - A3158 gökada kümesinin merkez fotoğrafı. Bu küme, Saat Üstkümesi'ndeki bir başka çok verimli gökada kümesidir ve A3128 Kümesi ile tam olarak aynı uzaklıkta yer alır. Resimdeki üç büyük eliptik (oval) gökada (soldan sağa) PGC 13641, ESO 156-8 ve PGC 13679'dur.
| Takımyıldız Adları | Terimler | Yunan Harfleri |
