Kepler Yöneticisinden Son Bilgiler
Roger Hunter'dan Son Bilgiler,
Kepler Proje Müdürü,
NASA Ames Araştırma Merkezi
Kepler'in bilimsel veri toplama evresi başladığından beri haftada iki kez uzay
aracının sağlığını kontrol ediyor, ayda bir kez de bilimsel verileri indiriyoruz.
Güncellemeler ise iki haftada bir gönderiliyor.
5 Kasım 2009 - Proje Müdüründen Son Bilgiler
18-19 Ekim tarihlerinde Kepler bir diğer bilimsel veri yüklemesini daha tamamladı.
Bu yüklemede, bir aylık bilimsel veri NASA'nın Derin Uzay Ağı üzerinden Ames
Araştırma Merkezi'ndeki Bilimsel Faaliyetler Merkezi'ne aktarıldı. Yükleme
tamamlandıktan sonra, Kepler uzay aracı bilgi toplama konumuna geri döndü
ve bir diğer bilimsel veri toplama döngüsü başladı.
Kepler uzay aracı yörüngesinde ilerleyip bilimsel veri toplarken, Ames Araştırma
Merkezi'ndeki Kepler ekibi de verileri işledikleri ardışık düzen
yazılımı üzerindeki çalışmalarını sürdürüyor. Yaptıkları çalışma, Kepler'in
ilk bilimsel keşfinin, yani daha önce keşfedilmiş güneşdışı gezegen HAT-P-7
b ile ilgili örtülme olayının kamuoyuna açıklanmasını sağladı. Bu keşif,
Kepler aygıtlarının hassasiyetini ve aracın Dünya büyüklüğünde bir gezegenin
geçişi ile uyumlu sinyalleri tespit etme yeteneğini göstermiş oldu. Buna ek
olarak, faaliyetlerin başladığı 12 Mayıs tarihinden beri toplanan verilerden
elde edilen sonuçlar, Kepler Bilim Ekibi'ne takip gözlemleri yapma ve muhtemelen
teyit edilmek üzere bir kaç gezegen adayı seçme imkânı sağladı. Bu birkaç
gezegenin onaylanması ile ilgili duyurunun NASA tarafından Ocak 2010'da Washington
DC / ABD'de yapılacak Amerikan Gökbilimciler Derneği (AAS) toplantısı ile
bağlantılı olarak yapılması bekleniyor.
|
|
|
Dünya büyüklüğünde gezegenler bulmak, ölçümlerin doğasında var olan arka plan
gürültülerine karşı çok zayıf geçiş sinyallerini tespit edebilmeyi gerektiriyor.
Kepler'deki gürültü kaynakları üç ana sınıfta toplanmakta: Yıldız değişkenliği,
rastgele gürültüler ve düzenli gürültüler.
Yıldız değişkenliği, yıldızların kendi parlaklıklarında meydana gelen doğal dalgalanmadır.
Bazı yıldızlar diğerlerinden çok daha fazla değişkendir; bu nedenle Kepler
ekibi ışık eğrilerini incelemek ve hangi yıldızların gezegen bulmak için yeterince
sessiz olduğunu belirlemek zorundadır. Hedef
listesinde yer alan çok gürültülü yıldızlar giriş
kataloğundaki başka yıldızlarla değiştirilebilirler.
Rastgele gürültüler tüm ölçümlerde mevcuttur ve giderilemezler. Bu nedenle de, Kepler uzay aracının sistemleri tasarlanırken rastgele gürültüleri düşük bir seviyede tutabilmek için çok katı şartlar konulmuştu. Uzaydayken alınan ölçümler, Kepler'in rastgele gürültü ile ilgili şartları yerine getirdiğini göstermektedir.
Düzenli gürültüler ölçüm araçlarının kusurlu yapılarından ileri gelir. Bu tür
gürültüler aygıtların yapılan ölçüm üzerine konulan "parmak izleri" gibidir
ve ölçüm sonrası yerde yapılan işlemler sırasında ince ayar yapılarak ayıklanmalıdır.
Düzenli gürültüler aygıtların kendine has özelliklerinden kaynaklandığından,
iyi bir ayıklama işlemi gürültü kaynaklarının tanımlanıp, uzayda yapılan ölçümler
temel alınarak modellenmesini gerektirmektedir. Kepler ekibi, fırlatma işleminden
beri birçok düzenli gürültü kaynağını ince ayar yapıp veriler içerisinden
ayıklayacak bir yer yazılımı üzerinde çalışıyor ve bu iş birkaç ay daha
sürecek. Düzenli gürültüler ayıklandıkça daha zayıf geçiş sinyalleri tespit
edilebilmektedir. Uzay aracından alınan veriler, yazılımın olgunlaşmasıyla
sürekli olarak tekrar işlemden geçirilecek ve gittikçe daha küçük gezegenler
ortaya çıkarılabilecektir. Bu normal bir süreçtir ve fırlatma öncesinden bu
yana Kepler planının bir parçası olmuştur. Şans eseri, mevcut düzenli gürültü
kaynaklarından en kötüleri Kepler'in görüş alanının yalnızca küçük bir kısmını
etkilemektedir. Bu sayede, görüş alanının büyük bir kısmında ince ayarlar
erkenden tamamlanarak, küçük boyutlu gezegenlerin daha çabuk tespit edilebilmesine
imkân sağlanacaktır.
Gezegenlerin tespiti, her bir yörünge süresinde yalnızca bir kez meydana gelen
en az üç geçiş gerektirir. Güneş benzeri yıldızların yaşama elverişli kuşaklarında
dolanan Dünya benzeri gezegenlerin tespitinde ise, ihtiyaç duyulan bu üç geçiş
üç-dört yıl sürecektir. O nedenle, bu keşifler ancak önümüzdeki birkaç yıl
içerisinde gerçekleşebilecektir. Güneşimizden daha küçük yıldızlar etrafında
yer alan yaşama elverişli kuşaklar daha kısa süreli yörüngeler gerektirdiğinden,
bu tür düşük kütleli yıldızların etrafında Dünya büyüklüğünde gezegenler bulunması
büyük bir olasılıkla daha kısa sürede gerçekleşecektir.
Kepler uzay aracının faaliyetleri devam ederken, Kepler Bilim Ekibi Ocak ayındaki
AAS toplantısına yetiştirilmek üzere Kepler ve elde edilen ilk sonuçlarla
ilgili bildiri ve sunumlar hazırlamakla meşgul. Yine Ocak ayında, hem Science
Magazine hem de Astrophysical Journal dergilerinin özel sayıları yayımlanacak
ve ilk dergide üç genel araştırma yazısı, ikinci dergide ise projenin teknik
yönleri ile ilgili birkaç araştırma yazısı çıkacak. AAS toplantısı yaklaştıkça,
Kepler verilerinden bazılarının kamuoyuna açıklanması da yaklaşmakta ve
Kepler ekibi bundan mutluluk duymaktadır. Kepler projesinin devreye alma
dönemi ile altı haftalık bilimsel faaliyetleri sırasında toplanan verilerin
işlenmesi tamamlanmış olup, Baltimore - Maryland / ABD'de bulunan Uzay Teleskobu
Bilim Enstitüsü'nün arşivlerine gönderilmiştir. Bilim Ekibi üyeleri, devam
eden araştırmaları için verilere buradan ulaşılabilecek ve bu ilk veriler,
Haziran 2010'dan itibaren de halka açılacaktır.
Bu makale "http://kepler.nasa.gov/about/manager.html" adresinden çevrilmiştir.
|