Ocak ve Irmak kümeleri, güney yarımkürede yer alan çok ünlü iki kümedir. Birbirlerine yakın görünseler de aralarında 20 milyon ışıkyılı vardır. Daha yakında yer alan Ocak Kümesi, bizden yaklaşık 65 milyon ışıkyılı uzaklıktadır. Irmak Kümesi ise yaklaşık 85 milyon ışıkyılı mesafededir. Bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Üstkümesi" veya "Güney Üstkümesi" olarak adlandırılırlar.
Aşağıdaki, Ocak Kümesi'nin haritasıdır. Bu küme, iki kümenin en ünlüsüdür, çünkü kümenin gökyüzünde iki derecelik bir alana yayılmış gökadalardan oluşan yoğun bir çekirdeği vardır ve bu da kümeyi amatör gökbilimci için popüler bir hedef haline getirmektedir. Bu küme, iki çok büyük gökada içermektedir. Bunlar NGC 1316 ve NGC 1365'tir. Bu gökadalar, Başak Kümesi'ndeki diğer tüm gökadalardan daha büyüktür.
Aşağıda - Ocak Kümesi'ndeki en büyük iki gökada. NGC 1316 (solda), kocaman bir merceksi (mercimek) gökadadır. Gökadadaki hafif sarmal yapı belirtileri, onun yakın zaman önce sarmal bir gökada yuttuğunu gösteriyor olabilir. NGC 1316, güçlü bir radyo kaynağıdır (radyo gökbilimciler tarafından Ocak A olarak tanınmaktadır). Gökadanın üzerinde görülen, NGC 1317'dir. Sarmal bir gökada olan NGC 1317, bu kocaman gökada yamyamının bir diğer kurbanı haline gelebilir. NGC 1365 (sağda), Ocak Kümesi'ndeki en meşhur gökadadır. Güzel biçimiyle, bir çubuklu sarmal gökadadır.
NGC 1316 | NGC 1365 |
Ocak Kümesi'nin başlıca gökadaları aşağıda listelenmiştir. Listedekiler, kümenin en büyük 54 gökadasıdır. Bu sayı, Başak Kümesi'ndeki karşılaştırılabilir gökadaların üçte biridir.
1 2 3 4 5 6 7 8 Adı Eşlek Mavi Tür Çap Çap YH Konsayıları Par. (') kıy km/sn SA DA ESO 357-07 03 10,4 -33 09 14,7 SBm 2,2 40 981 ESO 357-12 03 16,9 -35 32 14,8 SBcd 2,2 40 1445 IC 1913 03 19,6 -32 28 14,5 SBb 2,1 40 1318 NGC 1310 03 21,1 -37 06 13,0 SBc 1,9 35 1640 PGC 12625 03 22,1 -37 35 ? Irr 2,9 55 1507 NGC 1316 03 22,7 -37 12 9,8 S0 11,5 215 1664 NGC 1317 03 22,7 -37 06 11,9 SBa 3,0 55 1815 NGC 1326 03 23,9 -36 28 11,5 S0 4,3 80 1247 NGC 1326A 03 25,1 -36 22 14,7 SBm 1,7 30 1719 NGC 1326B 03 25,3 -36 23 13,7 SBm 3,5 65 888 IC 1919 03 26,0 -32 54 13,9 E 1,6 30 1158 NGC 1336 03 26,5 -35 43 13,4 E 1,9 35 1360 NGC 1341 03 28,0 -37 09 13,3 SBab 1,6 30 1760 NGC 1339 03 28,1 -32 17 12,8 E 1,9 35 1240 NGC 1344 03 28,3 -31 04 11,2 E 5,6 105 1052 NGC 1351A 03 28,8 -35 11 14,2 SBbc 2,3 45 1241 ESO 358-10 03 29,7 -33 33 14,8 E 1,5 30 1620 NGC 1351 03 30,6 -34 51 12,4 E 3,2 60 1420 NGC 1350 03 31,1 -33 38 11,2 SBab 5,8 110 1785 NGC 1365 03 33,6 -36 08 10,3 SBb 11,0 205 1547 NGC 1366 03 33,9 -31 12 13,1 S0 1,9 35 1137 NGC 1374 03 35,3 -35 14 12,0 E 2,7 50 1240 NGC 1375 03 35,3 -35 16 13,4 S0 2,1 40 643 IC 335 03 35,5 -34 27 13,4 S0 2,3 45 1530 NGC 1379 03 36,1 -35 26 11,9 E 2,6 50 1264 NGC 1380 03 36,5 -34 59 11,1 S0 4,8 90 1737 NGC 1381 03 36,5 -35 18 12,7 S0 2,6 50 1673 NGC 1369 03 36,8 -36 15 13,6 Sa 1,7 30 1340 NGC 1386 03 36,8 -36 00 12,2 S0 3,4 65 755 NGC 1380A 03 36,8 -34 44 13,4 S0 2,5 45 1419 NGC 1387 03 37,0 -35 30 11,8 E 3,2 60 1219 NGC 1382 03 37,1 -35 12 13,8 E 1,5 30 1697 NGC 1389 03 37,2 -35 45 12,6 E 2,6 50 883 NGC 1399 03 38,5 -35 27 10,3 E 6,8 130 1335 NGC 1404 03 38,9 -35 36 10,9 E 4,1 75 1826 NGC 1406 03 39,4 -31 19 12,9 SBbc 3,9 75 963 NGC 1427A 03 40,1 -35 38 14,2 Irr 2,1 40 1927 ESO 358-50 03 41,1 -33 47 13,9 S0 1,6 30 1151 ESO 358-51 03 41,5 -34 53 14,1 Sa 1,5 30 1626 NGC 1425 03 42,2 -29 54 11,4 Sb 6,0 115 1402 NGC 1427 03 42,3 -35 24 11,8 E 3,6 70 1327 NGC 1428 03 42,4 -35 09 14,0 E 1,5 30 1602 ESO 358-54 03 43,0 -36 16 14,2 SBd 1,7 30 798 NGC 1437 03 43,6 -35 51 12,9 SBab 2,8 50 1296 ESO 358-60 03 45,2 -35 34 15,6 Irr 1,7 30 710 ESO 358-61 03 45,9 -36 22 14,0 Sc 2,5 45 1415 NGC 1460 03 46,2 -36 42 13,5 S0 1,7 30 1277 ESO 358-63 03 46,3 -34 57 12,6 Sc 4,8 90 1838 IC 1993 03 47,1 -33 42 12,5 SBb 2,5 45 1004 ESO 302-09 03 47,6 -38 35 14,6 SBd 2,2 40 908 ESO 302-14 03 51,7 -38 27 15,5 Irr 1,5 30 798 ESO 359-03 03 52,0 -33 28 14,1 Sab 1,8 35 1495 NGC 1484 03 54,3 -36 58 13,9 Sb 2,5 45 952 IC 2006 03 54,5 -35 58 12,5 E 1,9 35 1285 |
Sütun 1: Gökadanın yaygın adı. Sütun 2: 2000 yılı için saat ve dakika cinsinden bahar açısı (sağ açıklık-SA). Sütun 3: 2000 yılı için derece ve dakika cinsinden yükselim (dik açıklık-DA). Sütun 4: Gökadanın görünürdeki mavi parlaklığı. Sütun 5: Gökada türü. E : Eliptik (Oval); S0 : Merceksi (Mercimek); Sa,Sb,Sc,Sd : Sarmal; SBa,SBb,SBc,SBd : Çubuklu Sarmal; Sm,SBm,Irr : Düzensiz. Sütun 6: Gökadanın yaydakikası cinsinden açısal çapı. Sütun 7: Gökadanın bin ışıkyılı cinsinden çapı. Sütun 8: "Evrensel Mikrodalga Arka Plan"a göre yavaşlama hızı. Kaynakça: The HyperLeda Database, (2003).
Aşağıda - Ocak Kümesi'nden üç gökada daha. NGC 1350 (solda), büyük bir çubuklu sarmal gökadadır. NGC 1399 (ortada), kümenin tam kalbinde yer alan büyük bir eliptik (oval) gökadadır. NGC 1404 (sağda), NGC 1399 yakınlarında bir diğer büyük eliptik gökadadır.
NGC 1350 | NGC 1399 | NGC 1404 |
Ocak kümesi merkezinin resmi aşağıda görülmektedir. Küme, birçok parlak gökada içeren yoğun bir çekirdeğe sahiptir ki bu da aslında fotoğraflarda Başak Kümesi'nden daha iyi çıktığı anlamına gelmektedir. Merkezdeki parlak eliptik gökada NGC 1399'dur. Meşhur çubuklu sarmal gökada NGC 1365 ise sağ alt köşede görülebilir.
|
Irmak Kümesi'nin haritası aşağıdadır. Bu küme, Ocak Kümesi'ne kıyasla, biraz gökadaların daha geniş bir alana yayılmış olmasından, biraz da kümenin daha uzak ve bu nedenle de Ocak Kümesi'nden daha sönük olmasından dolayı, daha az şaşırtıcıdır. Irmak Kümesi kabaca iki parçaya ayrılmıştır. Bunlar, NGC 1407 çevresindeki kuzey alt grubu ve NGC 1395 çevresindeki güney alt grubudur.
Aşağıda - Irmak Kümesi'nden üç sarmal gökada. NGC 1300 büyük bir çubuklu sarmal gökadadır. NGC 1371 (ortada) ve NGC 1385 (sağda), merkezin güneyinde iki sarmal gökadadır ve büyük bir ihtimalle yakın bir çifttirler.
NGC 1300 | NGC 1371 | NGC 1385 |
Irmak Kümesi'ndeki en büyük 73 gökadanın listesi aşağıdadır. Bu liste, Ocak Kümesi'ninkine kıyasla daha uzun bir listedir. Irmak Kümesi, iki kümeden biraz daha büyük ve biraz daha zengin olanı gibi görünmektedir.
1 2 3 4 5 6 7 8 Adı Eşlek Mavi Tür Çap Çap YH Konsayıları Par. (') kıy km/sn SA DA ESO 547-09 03 06,0 -19 23 16,8 Irr 1,3 35 1509 ESO 547-12 03 09,6 -17 50 16,5 Scd 1,5 35 1837 NGC 1232 03 09,8 -20 35 10,7 SBc 6,9 170 1517 IC 1898 03 10,3 -22 24 13,7 SBc 3,4 85 1164 ESO 547-20 03 13,0 -17 56 16,0 SBm 1,2 30 1825 NGC 1258 03 14,1 -21 46 13,9 SBc 1,3 30 1340 NGC 1297 03 19,2 -19 06 13,5 E 2,0 50 1395 NGC 1300 03 19,7 -19 25 11,2 SBbc 6,0 150 1421 NGC 1315 03 23,1 -21 23 14,0 S0 1,5 35 1534 PGC 12680 03 23,4 -19 17 ? Irr 1,3 30 1400 ESO 548-05 03 23,8 -19 45 14,7 SBm 1,5 35 1690 NGC 1325 03 24,4 -21 33 12,3 SBbc 4,7 115 1446 NGC 1325A 03 24,8 -21 20 13,6 SBcd 1,8 45 1188 ESO 548-16 03 26,0 -21 20 15,6 Scd 1,7 40 1977 NGC 1332 03 26,3 -21 20 11,4 E 4,2 105 1383 ESO 548-21 03 27,6 -21 14 14,7 SBd 2,0 50 1541 ESO 548-25 03 29,0 -22 09 15,0 SBa 1,3 30 1542 NGC 1345 03 29,5 -17 47 14,3 SBc 1,4 35 1385 ESO 481-30 03 29,6 -23 21 15,5 Scd 1,5 35 1504 NGC 1347 03 29,7 -22 17 13,9 SBc 1,4 35 1624 ESO 548-28 03 30,6 -17 56 14,0 S0 1,3 35 1360 ESO 548-29 03 30,8 -21 03 14,3 SBbc 1,1 30 1175 NGC 1353 03 32,1 -20 49 12,4 SBb 3,5 85 1390 ESO 548-32 03 32,3 -17 43 15,8 SBm 1,6 40 1815 ESO 548-33 03 32,5 -18 57 14,5 S0 1,3 35 1552 ESO 548-34 03 33,0 -21 05 14,6 SBc 1,1 30 1610 ESO 482-05 03 33,0 -24 08 15,2 SBcd 2,1 50 1783 IC 1952 03 33,4 -23 43 13,5 SBbc 2,5 60 1683 IC 1953 03 33,7 -21 29 12,7 SBc 2,6 65 1733 NGC 1359 03 33,8 -19 29 13,0 SBm 2,1 55 1833 NGC 1362 03 33,9 -20 17 14,2 S0 1,2 30 1085 ESO 548-44 03 34,3 -19 25 14,2 S0 1,3 35 1561 ESO 548-47 03 34,7 -19 02 14,1 S0 2,5 60 1472 NGC 1371 03 35,0 -24 56 11,6 SBa 5,6 140 1344 NGC 1370 03 35,2 -20 22 13,9 E 1,5 35 933 IC 1962 03 35,6 -21 18 14,8 SBd 2,5 60 1670 ESO 482-11 03 36,3 -25 36 14,7 Sbc 1,4 35 1469 NGC 1377 03 36,7 -20 54 13,8 S0 1,7 45 1645 NGC 1385 03 37,5 -24 30 11,5 SBc 3,7 90 1373 NGC 1383 03 37,7 -18 20 13,8 S0 1,7 40 1828 ESO 482-17 03 37,7 -22 55 14,9 Sab 1,3 30 1330 NGC 1390 03 37,9 -19 00 14,9 SBa 1,3 35 1078 NGC 1395 03 38,5 -23 02 10,7 E 5,6 140 1577 NGC 1398 03 38,9 -26 20 10,5 SBab 7,1 175 1289 NGC 1403 03 39,2 -22 23 14,1 E 1,3 30 1751 NGC 1401 03 39,4 -22 43 13,7 S0 1,9 50 1406 NGC 1400 03 39,5 -18 41 12,3 E 2,3 60 415 ESO 548-63 03 39,6 -20 01 15,1 Sbc 1,4 35 1846 ESO 548-65 03 40,0 -19 22 15,3 Sa 1,4 35 1102 IC 343 03 40,1 -18 27 14,3 S0 1,4 35 1730 NGC 1407 03 40,2 -18 35 10,9 E 5,1 125 1650 ESO 548-68 03 40,3 -18 56 14,3 E 1,3 35 1636 NGC 1412 03 40,5 -26 52 14,7 S0 1,4 35 1675 ESO 548-70 03 40,7 -22 17 15,4 SBcd 1,6 40 1615 ESO 482-32 03 40,7 -26 47 15,9 Irr 1,2 30 1621 NGC 1415 03 40,9 -22 34 12,8 Sa 3,3 80 1451 NGC 1414 03 41,0 -21 43 14,6 SBbc 1,6 40 1464 ESO 482-35 03 41,2 -23 50 14,2 SBab 1,8 45 1756 NGC 1422 03 41,5 -21 41 14,2 SBab 2,3 55 1514 IC 346 03 41,7 -18 16 13,9 S0 1,9 45 1830 ESO 548-79 03 41,9 -18 54 14,8 Sa 1,1 30 1914 ESO 548-82 03 42,7 -17 30 15,4 Sbc 1,1 30 1590 NGC 1426 03 42,8 -22 06 12,7 E 2,5 60 1296 ESO 549-02 03 43,0 -19 01 14,9 SBm 1,3 30 988 ESO 549-06 03 43,6 -21 14 15,7 Irr 1,3 30 1490 NGC 1439 03 44,8 -21 55 12,4 E 2,6 65 1577 NGC 1440 03 45,0 -18 16 12,9 S0 2,2 55 1403 NGC 1438 03 45,3 -23 00 13,3 SBa 2,0 50 1438 NGC 1452 03 45,4 -18 38 12,9 Sa 2,3 60 1619 ESO 549-18 03 48,2 -21 28 13,3 SBc 2,5 60 1473 ESO 482-46 03 49,7 -27 00 13,7 Sc 3,5 90 1422 ESO 482-49 03 52,4 -23 03 15,3 Sc 1,1 30 1377 NGC 1482 03 54,6 -20 30 13,3 S0 2,2 55 1753 |
Sütun 1: Gökadanın yaygın adı. Sütun 2: 2000 yılı için saat ve dakika cinsinden bahar açısı (sağ açıklık-SA). Sütun 3: 2000 yılı için derece ve dakika cinsinden yükselim (dik açıklık-DA). Sütun 4: Gökadanın görünürdeki mavi parlaklığı. Sütun 5: Gökada türü. E : Eliptik (Oval); S0 : Merceksi (Mercimek); Sa,Sb,Sc,Sd : Sarmal; SBa,SBb,SBc,SBd : Çubuklu Sarmal; Sm,SBm,Irr : Düzensiz. Sütun 6: Gökadanın yaydakikası cinsinden açısal çapı. Sütun 7: Gökadanın bin ışıkyılı cinsinden çapı. Sütun 8: "Evrensel Mikrodalga Arka Plan"a göre yavaşlama hızı. Sütun 9: Gökadanın diğer adları. Kaynakça: The HyperLeda Database, (2003).
Aşağıda - Irmak Kümesi'nden üç küme daha. NGC 1395 (solda), kümenin güney yarısındaki en büyük eliptik gökadadır. NGC 1398 (ortada), kümenin güney kenarında büyük bir sarmal gökadadır. NGC 1407 (sağda), kümenin kuzey yarısındaki en büyük eliptik gökadadır.
NGC 1395 | NGC 1398 | NGC 1407 |
Aşağıda görülen NGC 1232'dir. Kümenin sağ tarafında yer alan bu gökada, gruptaki birçok sarmal gökadadan biridir. Bu gökada, çok sayıdaki sarmal kolları nedeniyle, kümedeki en güzel gökadalardan biridir.
|
Takımyıldız Adları | Terimler | Yunan Harfleri |